اتوکلاو از مهمترین دستگاه هاو تنجهیزات آزمایشگاهی میباشد که با استفاده از حرارت بخار آب تحت فشار، جهت استریل نمودن (سترون سازی) کاربرد دارد. سترون سازی به معنای استریل نمودن یا نابود کردن تمامی اشکال حیات(میکروبی) از طریق حرارت بخار آب تحت فشار و یا مواد غیر متحرک که شامل روش هایی همچون شیمیایی و غیر شیمیایی است میشود. این دستگاه بیشترین کاربرد را در پزشکی برای استریلزاسیون و همچنین در صنایع شیمیایی برای به عمل آمدن پوشش ها و پکلانش لاستیک و همچنین سنتز هیدوترمال استفاده میشود. همچنین بهترین وسیله جهت استریل کردن ابزارهایی است مورد استفاده در خالکوبی، پیرسینگ، و داروهای دامپزشکی است، ظاهر این دستگاه به صورت یک استوانه در دار میباشد و در ابعاد صنعتی طول دستگاه های اتوکلاو به 15متر نیز خواهد رسید که در این مقاله سعی داریم به صورت کامل درباره اتوکلاو صحبت کنیم و سپس به کاربردهای آن بپردازیم همراه ما باشید.
اتوکلاو چیست؟
دستگاه اتوکلاو برای مراکز عمومی بهداشت، آزمایشگاه بالینی، تحقیقاتی و میکروبیولوژی که استریل کردن در آن ها اهمیت دارد کاربرد بسیاری دارد، مانند پزشکی، دندان پزشکی و دامپزشکی. در این محیط ها به دلیل اهمیت بهداشت باید تحت هر شرایطی گندزدایی به بهترین نحو ممکن انجام بگیرد.
دستگاه اتوکلاو درون یک محفظه ی بسته است و معمولا در دمای بالاتر از 100 درجه سانتی گراد کار می کند و در همین مرحله آب را به بخار تبدیل می کند. نکته ی مهم اینجاست که برخلاف باورها، دستگاه اتوکلاو صرفا برای کشتن ویروس ها نیست. اما به صورت کلی باکتری ها در دمای بالا زنده نمی مانند پس برای استریل کردن مواد پلاستیکی حساس مناسب است. به دلیل حرارت بالا از اتوکلاو برای استریل کردن شیر یا مواد حساس دیگر استفاده نمی شود چون طعم و ویژگی های ماده عوض می شود.
اتوکلاو نیاز به مراقبت ویژه و بازرسی و کنترل مداوم دارد. دستگاه اتوکلاو برای فرآیند های صنعتی که به دما و فشار بالا نیاز دارند هم استفاده می شود.
انواع مدل های دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی
دستگاه اتوکلاو به طور کلی در چهار مدل تولید شده و مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه، انواع دستگاه اتوکلاو را برای شما نام برده و توضیح خواهیم داد.
اتوکلاو آزمایشگاهی
مشخصات فنی اتوکلاو آزمایشگاهی
• در سایزهای 10 -25- 50-75 و 100 لیتری تولید میگردد
• دستگاه تماما از جنس استیل میباشد( درب ، طوقه ، مخزن و کاور دستگاه )
• مجهز به برد دیجیتال با تکنولوژی PWM
• دارای سیستم مصرف بهینه انرژی با راندمان بالا و سیستم کنترل پسماند دمای المنت
• مجهز به سیستم کنترل سطح آب الکترونیکی ( قطع برق المنت در زمان کمبود آب )
• اتوکلاو دارای شیر اطمینان ایتالیایی با گواهی CE و گواهی صلاحیت عملکرد از کشور ایتالیا
• گیره های نگهدارنده درب نشکن و آنتی باکتریال
• اتوکلاو آزمایشگاهی با برد دیجیتال P.W.M دارای یکسال گارانتی و ده سال خدمات پس از فروش می باشد.
اتوکلاو بیمارستانی
مشخصات فنی اتوکلاو بیمارستانی
• اتوکلاو بیمارستانی به دو صورت تک درب دو درب و گراویتی تولید میگردد.
• دارای برد الکترونیکی دیجیتال
• دارای سیکل کاری در دمای 121 و 134 درجه سانتیگراد
• دارای پرشر مکانیکی
• توان مصرفی برق 12 کیلو وات، سه فاز
• ورودی هوای اطاقک مجهز به فیلتر هپا ( فیلتر بیولوژی )
• شیر اطمینان ایتالیایی با گواهی CE و گواهی صلاحیت عملکرد از کشور ایتالیا
• ضخامت ورق 4 میلیمتردارای جکت با ضخامت ورق 4 میلی متر
• در ابعاد 200 و 300 لیتری تولید میگردد
• اتوکلاو بیمارستانی دارای 12 ماه گارنتی و ده سال خدمات پس از فروش می باشد.
دارای ایزو 13485 ( استاندارد مدیریت کیفیت تجهیزات پزشکی ) و ایزو 9001
اتوکلاو کلینیکال
مشخصات فنی اتوکلاو کلینیکال
• دارای درب تمام اتوماتیک و قابلیت باز شدن درب به صورت دستی
• تمام استیل – بدنه ورق فولادی با رنگ الکترو استاتیک ضد خش
• دارای برد الکترونیکی هوشمند تمام فارسی ( اعلام خطای دستگاه بر روی ال سی دی)
• ورودی هوای اتاقک مجهز به فیلتر هپا
• دارای خشک کن هیتری مجزا
• قابلیت گزارش دهی از طریق کابل پرینتر و خروجی پورت USB
• دارای سیکل سریع
• دارای سنسور تشخیص کیفیت آب
• دارای 5 سیکل کاری :
°Prion program 134 C° Quick Program 134 C
°Universal Program 134 C° Gentle Program 121 C
°Laboratory 121 C
• دارای تست نفوذ پذیری بخار (B&D) و تست نشتی بخار (Vacuum Test)
• دارای مولد بخار سریع Fast Steam Generator
• شیر اطمینان ایتالیایی با گواهی CE و پمپ وکیوم کره ای با قدرت وکیوم 8/0 بار
• دارای مهر استاندارد، ایزو 13485 ، ایزو 9001
اتوکلاو دندانپزشکی
مشخصات فنی اتوکلاو دندانپزشکی 23 و30 لیتری رومیزی
• دارای درب تمام اتوماتیک و قابلیت باز شدن درب به صورت دستی
• اتوکلاو دندانپزشکی دارای مخزن تمام استیل ، بدنه ورق فولادی با رنگ الکترو استاتیک ضد خش
• دارای برد الکترونیکی هوشمند تمام فارسی ( اعلام خطای دستگاه بر روی ال سی دی)
• اتوکلاو رومیزی دارای ۵ سیکل کاری :
Prion program 134c Quick Program 134c
Universal Program 134c Gentle Program 121c
Laboratory program 121 c
• دارای تست نفوذ پذیری بخار (B&D) و تست نشتی بخار (Vacuum Test)
• اتوکلاو دندانپزشکی دارای مولد بخار سریع Fast Steam Generator
• ورودی هوای اطاقک مجهز به فیلتر هپا
• دارای خشکن هیتری مجزا
• شیر اطمینان ایتالیایی با گواهی CE و پمپ وکیوم کره ای با قدرت وکیوم ۰٫۸ بار
• دارای مهر استاندارد، ایزو ۱۳۴۸۵ ، ایزو ۹۰۰۱ و تاییدیه اداره کل تجهیزات پزشکی
• اتوکلاو دندانپزشکی رومیزی ، افقی، دیجیتال، کلاس B (درب برقی) دارای یکسال گارانتی و ده سال خدمات پس از فروش می باشد.
اتوکلاو از نظر درجه بندی حرارت به 2 دسته تقسیم می شود
محدوده درجه بالا ( 250 – 274 درجه فارنهایت یا 132 – 134 درجه سانتی گراد) و پایین (250 – 254 درجه فارنهایت یا 121 – 123 درجه سانتی گراد)
اتوکلاو های رومیزی دارای انواع دیجیتال، حجم 25 لیتری، تنظیم کننده مدت زمان، فشار و دما می باشد.
اتوکلاو ها دارای 3 کلاس هستند : کلاس N، کلاس S و کلاس B.
دستگاه اتوکلاو کلاس N = معمولا برای ابزار های جامد بدون پوشش می باشد. برای خرید و انتخاب این مدل باید بسیار دقت کرد. این دستگاه برای استریل وسایل پوشش دار (مثل پارچه) و حفره دار به کار نمی رود.
دستگاه اتوکلاو کلاس S = این مدل هم مانند کلاس N برای ابزارهای جامد می باشد با این تفاوت که هم برای وسایل پوشش دار و هم برای بدون پوشش و وسایل سوراخ دار مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین دارای پمپ وکیوم و سیکل خشک کن می باشد.
دستگاه اتوکلاو کلاس B = در این مدل علاوه بر تامین تمام پوشش های کلاس N و S، مواد نساجی را هم پوشش می دهد. اتوکلاو های این کلاس پمپ وکیوم قوی دارد که تا حدود -0.9 بار خلاء ایجاد می کند.
موارد مورد استفاده از دستگاه اتوکلاو:
دستگاه اتوکلاو به صورت ویژه در دندان پزشکی، دامپزشکی، صنایع شیمیایی و صنایع مواد غذایی مورد استفاده قرار میگیرد. برای برخی از داروها همچون سرطان زا، رادیولوژی ها، مواد شیمیایی قابل تبخیر، سمی و قابل اشتعال شما نمیتوانید از اتوکلاو استفاده نمایید. دستگاه اتوکلاو برای تمیز نمودن، آلودگی زدایی و ذخیره سازی مواد مورد استفاده قرار میگیرد همچنین از این دستگاه برای حذف مطئن شی استفاده خواهد شد. برخی دیگر از کاربردای این دستگاه شامل: ایجاد محیط مناسب برای کشت باکتری، سترون کردن لوازم آلوده، تهیه وسایل مورد استفاده در نمونه گیری است.
نحوه استفاده از دستگاه اتوکلاو چگونه است؟
یکی از سوالات متداولی که برای نحوه ی کار با توکلاو پرسیده می شود، نحوه ی اتصال به برق شهری است. به طور کلی اتوکلاو با برق 220 ولت و فرکانس 50 هرتز کار می کند. نوسانات 180 تا 220 ولت هیچ مشکلی در کارکرد اتوکلاو ایجاد نمی کند. توجه کنید که اگر این تغییرات بیشتر از حد فوق باشد باید یک ترانسفورماتور مناسب در ان بگذارید. سیم کشی آن هم باید از سیم الکتریکی به قطر 2 میلی متر باشد.
برای آبگیری اتوکلاو باید درب دستگاه را باز کنید و سپس سینی را بیرون بکشید. تا لبه پلیت max درون آن آب بریزید. وسایل را در اتوکلاو گذاشته و درب را ببندید. در این مواقع اگر دستگاه به اندازه ی کافی آب نداشته باشد روی صفحه ی نمایشگر ارور نمایان می شود و این یعنی LED مربوط به water خاموش است.
وقتی اتوکلاو به اندازه کافی آبگیری شد شما می توانید مدت زمان استریل شده را تنظیم کنید. کلید on را بزنید. چون از قبل دستگاه آبگیری شده است. بعد از آن دستگاه به صورت خودکار مراحل را انجام می دهد. اگر نیاز به تغییر زمان استریل بود دستورالعمل زیر را انجام بدهید. کلید SET را بزنید. صفحه نمایشگر به صورت خودکار مراحل را انجام می دهد.اگر نیاز به تغییر زمان استریل بود دستوالعمل زیر را انجام بدید.
کلید SET را بزنید. صفحه نمایشگر به صورت 15:00 در می اید. مجددا SET را بزنید تا بتوانید با کلیدهای up و down تغییر ایجاد کنید. سپس SET را 3 بار فشار داده تا به حالت دما برگردد و اماده ی START شود و این مدت تایم در حافظه ذخیره می شود. در این حالت المنت دستگاه روشن می شود. چراغهای HEATER و WATER با رسیدن دمای دستگاه به 121.5 درجه سانتی گراد، روشن می شود. چراغ گرم کن HEATER خاموش می شود و تایم استریل به صورت معکوس شروع به کار می کند. اگر خواستید مدت زمان استریل را ببینید، کلید TIME/DOOR را فشار بدهید تا مدت زمان باقیمانده از استریل را به شما نشان بدهد. بعد از 15 ثانیه خود به خود به حالت اولیه برگشته و دمای اتوکلاو را نشان می دهد. وقتی زمان استریل LED تمام شد گرمکن خاموش می شود و جمله ی end of sterile روی نمایشگر نمایش داده می شود. در این حالت باید دکمه ی power را فشار دهید تا خاموش شود. شیر تخلیه ی بخار روی درب را باز کنید تا بخار به طور کامل خارج شود و درجه فشار روی درب به صفر برسد. در نهایت درب اتوکلاو را باز کنید.
چه مواردی را می توان اتوکلاو کرد؟
به صورت کلی پاتوژن های رشد کرده، سلول های انسانی، حیوانی و گیاهی، مواد آلوده شده به مدفوع انسان و حیوان، محصولات خونی انسان و حیوان و… را می توان اتوکلاو کرد. مواد عفونی باید جمع آوری شده و اتوکلاو شود. توجه کنید که مایعات عفونی را هم حتما باید اتوکلاو کرد و بعد در سیستم فاضلاب ریخت.
مواردی که باید در هنگام کار با دستگاه اتوکلاو رعایت کرد :
نکته ی مهمی که در هنگام کار با دستگاه اتوکلاو باید رعایت کرد این است که قبل از خشک شدن مواد نباید آن ها را از دستگاه خارج کرد. کافی بودن مقدار آب در دستگاه بسیار مهم است. اتوکلاو اندازه های مختلفی دارد. کوچکترین اندازه ی آن رومیزی و بزرگترین آن، دستگاه پیچیده ای است و برای بهره برداری از آن نیاز به مراحل پیش از نصب داریم.
همچنین بیشتر از سه چهارم دستگاه نباید پر شود. مواد نوک تیز نباید درداخل کیسه اتوکلاو قرار بگیرد. برای این کار از ظروف مخصوص زباله های نوک تیز استفاده کنید. تا به عنوان زباله های تیز و برنده دفع شود. کیسه ها برای استریل شدن در اتوکلاو حتما به صورت شل و آزاد بسته بندی شوند تا جریان بخار آب آزادانه در آن جریان داشته باشد. ظروف شیشه ای هم باید روی کناره ی خود قرار داشته باشند تا هوا به راحتی در آن ها رد و بدل شود. توجه کنید که بخار توانایی نفوذ در چربی ها را ندارد به همین دلیل وسایل چرب را از یک طریق دیگر استریل کنید. اگر دستگاه رسوب تشکیل داد حتما از آب مقطر استفاده کنید. اگر ظروف مایع دارید، یک سوم آن را پر کنید و بقیه را خالی بگذارید.
اتوکلاو را حتما در داخل آزمایشگاه نگهداری کنید. اگر خارج از محیط نگهداری می کنید، حتما وسایل را در ظرف ضد نشست و قابل استریل کردن بگذارید. این دستگاه در دماهای بالا نتیجه ی مطلوبی نمی دهد بنابراین ازدما و زمانی که در دستورالعمل های هر کدام آمده، استفاده کنید. حداقل زمان لازم برای اتوکلاو کردن 30-45 دقیقه است. مثلا برای استریلیزسیون محلول ها و ویال های کار با دقیقه و دمای 121 درجه است. اما مواد عفونی خطرناک تر مثل محیط کشت تلقیح و نمونه های عفونی باید 1 ساعت اتوکلاو شوند.
بعد از تمام شدن زمان استریل کردن نمونه ها، اول دستگاه را خاموش کنید و دریچه ی خروج بخار را باز کنید تا فشار داخل دستگاه به صفر برسد. حتما به یاد داشته باشید که هیچگاه قبل از اینکه حرارت و فشار اتوکلاو به حال عادی برنگشته درب آن را باز نکنید. وقتی دریچه ی خروجی را باز می کنید، صورتتان را از آن دور نگهدارید تا دچار سوختگی نشوید.
مواد داخل اتوکلاو چگونه دفع می شود؟
مایعات عفونی را در داخل فاضلاب می ریزند. اما آگار آب شده در اثر اتوکلاو را نباید در فاضلاب ریخت. صبر کنید سرد شود سپس به عنوان زباله جامد آن را دفع کنید.
قیمت های اتوکلاو با توجه به نوع کاربرد و اندازه ی آن متفاومت می باشد. برای اطلاع از قیمت های دستگاه اتوکلاو تماس بگیرید.
سوالات متداول کاربران در خصوص دستگاه اتوکلاو
دستگاه اتوکلاو چیست؟
دستگاه اتوکلاو یکی از مهم ترین دستگاه ها و تجهیزات آزمایشگاهی می باشد که با استفاده از حرارت بخار آب تحت فشار، برای استریل کردن به کار می رود.
موارد استفاده دستگاه اتوکلاو چیست؟
دستگاه اتوکلاو برای مراکز عمومی بهداشت، آزمایشگاه بالینی، تحقیقاتی و میکروبیولوژی که استریل کردن در آن ها اهمیت دارد کاربرد بسیاری دارد، مانند پزشکی، دندان پزشکی و دامپزشکی.
قیمت دستگاه اتوکلاو چند است؟
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت قیمت روز دستگاه اتوکلاو، به سایت رهالب زادمن مراجعه کنید.